Slaapstraat leert diagnose stellen en behandelen
Zorginnovaties voor efficiënte en goede zorg in de wijk: donderdagmiddag 4 juli 2019 staan ze centraal tijdens het ehealth business event in Utrecht. Hoe werken ondernemers in de wijk succesvol samen met zorginstellingen, bedrijven en kennisinstellingen? Huisarts Bart van Pinxteren licht dit toe voor de Slaapstraat, een zorgprogramma voor slaapproblemen in de huisartsenpraktijk. Deelnemers zijn onder andere Saltro, Huisartsen Utrecht Stad, Sint Antonius Ziekenhuis en het Diakonessenhuis. Ook jij bent welkom bij deze werksessie.
De veelbelovende zorg-innovatie Slaapstraat ondervindt hindernissen. Van Pinxteren: “Ons initiatief loopt vast op financiering en op de mogelijkheden voor diagnostiek in de eerste lijn. Mijn werksessie op 4 juli is geslaagd als het lukt een coalitie te smeden die bepaalt hoe we deze uitdaging gaan aanvliegen en wat onze volgende stap zal zijn.”
Goed slapen
Tussen zijn consulten door maakt de huisarts tijd voor enkele verdiepende vragen. Op de vraag wat hij iemand adviseert die aangeeft slecht te slapen, noemt hij:
- Licht en donker:
sta op met veel licht en ga (en blijf) slapen in het donker. Dat ‘zet’ je biologische klok! - Lichaamsbeweging:
beweeg overdag: dat houdt je wakker en maakt je doezelig als je rust neemt; het draagt bij aan je slaap-waakritme. - Slaapkamer:
maak van je slaapkamer een tempel, een aangename plek die je alleen met seks en slaap associeert. Dus niet werken of televisiekijken in je slaapkamer! - Geluid:
zorg voor stilte in je slaapkamer. - Cafeïne-houdende dranken:
Vermijd cafeïne-houdende dranken na 18:00 u ’s avonds. - Ritme:
Wen jezelf aan een consequent ritme: sta elke dag op dezelfde tijd op en ga op dezelfde tijd naar bed. Dit bevordert een gezonde slaap.
Veel voorkomende klachten
Bart van Pinxteren: “Realiseer je dat slechts een kwart van de mensen met slaapproblemen, zich meldt bij een huisarts. Deze mensen klagen over slecht in- of doorslapen of over vroeg wakker worden. Onderzoeken we dit door een slaapdagboek bij te laten houden, dan blijkt vaak dat onze slaap een sluitpost is. We geven met de hulp van elektriciteit en licht allerlei prikkels voorrang zoals whatsapp-berichten, mail, werk, sociale verplichtingen.”
“Mensen houden slaapproblemen lang voor zich. Als ze die al benoemen, dan vaak aan het eind van een consult na andere klachten. Als huisarts onderneem je actie onder tijdsdruk, met het risico slaappillen voor te schrijven zonder eerst een diagnose te stellen.”
Lijden onder slaaptekort
“Zo’n 10% van de mensen kampt met slaapproblemen. De maatschappelijke impact is groot. Denk aan verminderde arbeidsproductiviteit en aan gevaren bij het besturen van machines en in het verkeer. Zo zou de kernramp van Tsjernobyl mede zijn veroorzaakt door slaapproblemen bij een of meer controllers.
En dan het persoonlijk leed van mensen die gebukt gaan onder slaaptekort met daarbij een verhoogde kans op bijvoorbeeld overgewicht of hart- en vaarziekten.”
Slaapstraat als zorg-innovatie
“De Slaapstraat is een zorgprogramma voor slaapproblemen in de huisartsenpraktijk. Het omvat de training van huisartspraktijk-medewerkers. Zij leren een patiënt ofwel gerust te stellen door uitleg te geven ofwel een goede diagnose te stellen. De meest gestelde diagnose is insomnia of slapeloosheid: goed te behandelen met cognitieve gedragstherapie.”
“Het vernieuwende zit in de verschuiving van goedbedoelde adviezen gericht op klachten naar het stellen van een juiste diagnose. Met als vervolg een gerichte behandeling of zo nodig een gerichte doorverwijzing naar een specialist. De Slaapstraat behelst eigenlijk de implementatie van de NHG-Standaard Slaapproblemen.”
Dokters zijn net mensen
“Eigenlijk leren we huisartsen en hun medewerkers op een andere manier werken. Het zijn net mensen: het valt hen moeilijk hun gedrag te veranderen. Daarom hebben we trainingen ontwikkeld omdat letters in een la verdwijnen.”
Wat doorontwikkeling tegenhoudt
“Deze nieuwe werkwijze vraagt veel extra’s van de praktijk. Ik vind dat daarvoor innovatiegelden beschikbaar moeten komen. Bijvoorbeeld voor het extra onderzoek dat nodig is om tot een diagnose te komen. Daarnaast hoort de zorgverzekeraar de cognitieve gedragstherapie te vergoeden. Ook is het goed te heroverwegen wie welke diagnostiek uitvoert. Hoe organiseren we het in de wijk zo, dat we zuinig en zinnig zorg leveren? Daarover wil ik op 4 juli nadenken met deelnemers aan het e-health business event in Utrecht. Hoe gaan we dit aanpakken en wat zal de volgende stap zijn?”
Meer informatie over het event van Health Valley op 4 juli lees je hier.